Bütün kanser türleri içinde
cilt kanseri en sık görülenidir.
Deri
kanserinden korunmak için yapılması gereken güneşten korunmaktır. Güneşe
aşırı maruz kalma (bronzlaşma dahil olmak üzere özellikle su toplaması ile
seyreden ikinci derece güneş yanığı) deri kanserinin temel sebebidir
Cilt Kanserine Sebep Olan Diğer Faktörler
Daha az önemli faktörler tekrarlayan tıbbi ve endüstriyel X ışınlarına maruz
kalma, yanık veya yara izi bırakarak iyileşen
cilt hastalıkları, kömür
katranı veya arsenik içeren maddelere mesleki olarak maruz kalma ve ailede
cilt kanseri
bulunmasıdır. Açık tene sahip olup güneş yanığı ihtimali fazla olan kişiler,
daha yüksek riske sahiptir. Güneş ışınları deri kanserine sebep olan en
önemli neden olduğundan en önemli koruyucu önlem güneşten kaçınmaktır.
Güneşin dünyaya en dik ulaştığı saatler olan saat 10.00 ile 16.00 saatleri
arasında güneşten korunun. Güneşin yeryüzüne dik ulaştığı saatlerde gölgeniz
kendi boyunuzdan daha kısadır.
Açık renkli sıkı dokumalı koruyucu giysi ve geniş şapka kullanın.
Koruma faktörü en az 15 olan güneşten koruyucu kremler kullanın.
20 dakika güneşte kaldığında güneş yanığı geçiren bir kişi, 15 faktörlü bir
güneşten koruyucu kullandığında 15 kat daha fazla süre (300 dakika) yanmadan
güneşte kalabilir. Bununla beraber güneşten koruyucu kremler kullanarak da
güneşte fazla kalınmamalıdır. Çünkü UVA gibi güneş ışınları ki bunlar derideki
bağışıklık sistemi ve deri yaşlanmasında sorumludur, güneş koruyucular olsa da
deriye ulaşabilir.
Güneşten koruyucu kullanımına çocukluk döneminde başlayın, çünkü yaşam boyu
güneşe maruz kalmanın % 80'i 18 yaş altında olmaktadır. 6 ayın altındaki
bebekler uzun süre güneşe maruz kalmamalı, eğer kalacaksa güneşten koruyucular
kullanılmalıdır.
Erken tanı kesin tedavinin en önemli ilk adımıdır.
Derinizi belli aralıklarla muayene edin. Eğer benlerinizde büyüme değişiklik
olursa, derinizde renk değişikliği ve iyileşmeyen yaralar varsa bir an önce
Dermatoloji Uzmanına muayene olunuz.
Kanser öncesi deri bulguları
Aktinik keratozlar özellikle güneş ışınlarına aşırı maruz kalmış açık tenli
kişilerin yüz, el sırtı ve kollarında rastlanılan küçük üzerleri pullu
lekelerdir. Tedavi edilmezlerde deri kanserine dönebilir. Eğer erken evrede
yakalanırsa buz tedavisi ile çıkartılabilir, kemoterapi ilaçları içeren krem
veya losyonlar kullanılabilir, kimyasal peeling işlemi, dermabrasyon,laser
tedavisi veya klasik cerrahi ile tedavi edilebilir. Güneşten koruyucular aktinik
keratoz gelişimini engellerler.
Üç tip deri kanseri bulunmaktadır.
Bazal hücreli karsinoma-Bu kanser tipi genellikle deride küçük
etli kabarıklık şeklinde sıklıkla yüz, boyun ve el sırtlarında ortaya çıkar. Ara
sıra gövdede kırmızı yama tarzı alanlar şeklinde görülebilir. Daha sıklıkla açık
tenli kişilerde görülür. Bu kansere yakalanan kişiler açık tenli ve renkli
gözlüdür ve güneş yanığına eğilimlidir. Bu tümörler hızlı yayılmaz. 1-2 cm
boyutuna ulaşmaları için aylar yıllar gerekir. Tedavi edilmezse; kanserli alan
kanamaya başlar, üzeri kabuklanır. Zaman zaman iyileşip, zaman zaman tekrarlama
özelliği gösterir. Bu kanser tipi nadiren metastaz (diğer organlara sıçrama)
yapmasına rağmen, derinin altındaki kemiğe yayılabilir ve kanserli dokunun
yakınındaki dokuları harap edebilir.
Squamöz Hücreli karsinoma - Bu deri kanseri deri de
kabarıklıklar veya kırmızı kabuklu yaralar şeklinde ortaya çıkabilir. Squamöz
hücreli Karsinoma açık tenli kişilerde en sık görülen ikinci kanser
türüdür.Tipik olarak kulak, yüz, dudak ve ağızda görülür. Nadiren esmer
kişilerde de görülebilir. Büyük kitleler oluşturabilir. Bazal hücreli
karsinomanın tersine diğer organlara yayılabilir. Erken yakalandığında tedavi
oranı yüksektir. Bazal hücreli karsinoma ve Squamöz hücreli karsinomada tedavi
başarısı % 95 dir.
Melanom - Bütün deri kanserleri içinde en öldürücü olanıdır.
Bazal hücreli ve squamöz hücreli karsinoma da olduğu gibi melanomda da erken
tanı tedavi şansını arttırır.
Melanom melanin denen pigmenti (deriye rengini veren madde) üreten melanosit
dediğimiz hücrelerde başlar. Melanin derimizin rengini verir ve güneşten kısmi
olarak korur. Melanom hücreleri melanin üretmeye devam eder ve bu nedenle kanser
alanı kahverengi veya siyahtır.Fakat melanom beyaz ve kırmızı da olabilir.
Melanom yayılma özelliği gösterdiğinden muhakkak tedavi edilmelidir. Melanom
dikkat çekmeden hızla büyüyebilir. Genellikle bir ben olarak veya kahve renkli
bir benin üzerinde veya yakınında ortaya çıkar. Vücudunuzdaki benlerin yerleşimi
ve şeklinden haberdar olmalısınız ki, bunlar üzerinde olan değişiklikleri ve
yeni ben çıkışını fark edebilesiniz. Yapabileceğiniz en önemli adım benlerinizde
herhangi bir değişiklik saptadığınızda hemen bir Dermatoloji uzmanına muayene
olmanızdır. Bu sayede derinizdeki melanom tedavi edilebilir aşamada iken
yakalanmış olur. Aşırı güneşe maruz kalmaktan, özellikle güneş yanıklarından
kaçınma açık tenli kişilerde melanomdan korunmanın en iyi yoludur. Melanomun
kalıtsal özelliği de vardır. Ailesinde melanom olan kişilerin riski daha
fazladır. Sıra dışı beni olanlar, çok sayıda beni olanlar melanom açısından
yüksek riske sahiptir.
Koyu renkli tene sahip olmak melanoma olma riskini ortadan kaldırmaz. Esmer
kişilerde de özellikle avuç içi, ayak tabanı, tırnak yatağı ve ağızda melanoma
gelişebilir.
Melanom şüphesi oluşturabilecek bulgular:
kabuklanma, kanama, sızıntı, üzerinde kabarma, etrafındaki deriye doğru çıkıntı
gösterme, kaşıntı, hassasiyet ve ağrı hissedilmesidir.
Cilt kanserlerine nasıl tanı konulur?
Deri biyopsisi kanserin tanısını koydurur. Erken tanı ve cerrahi tedavi şansını
arttırır. Dermatoloji uzmanları kanseri erken yakalayabilmek için kişisel
cilt
muayenesinin önemine dikkat çekmektedir.
Derinizdeki çiller, benler ve koyu renkli alanları büyüklük, şekil ve renk
değişikliği açısından gözlemleyin. Herhangi bir değişiklik saptadığınızda
Dermatoloji Uzmanına başvurunuz.
Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde, Doç. Dr. Mustafa Kalemli Devlet Hastanesi'nde
görevli dahiliye uzmanı Sebahattin Altıntaş, artan hava sıcaklıklarına karşı
vatandaşları uyardı.
Güneş ışınlarının faydası olduğu kadar özellikle çocuk ve yaşlılara zarar
verdiğini ifade eden Altıntaş, vücudun birçok yerinde olduğu gibi
cilt üzerinde
de olumsuz etkilerinin bulunduğunu söyledi.
Cilt kanserinin tek sebebinin
güneş ışınları olmadığını ancak,
cilt kanserinin gelişmesinde etkili olduğunu vurgulayan Dr. Sebahattin
Altıntaş, "
Cilt
kanserinin tek sebebi güneş ışınları değildir. Burada yaş, genetik,
sanayide kullanılan kimyevi maddeler gibi birçok faktör vardır. Güneş ışınlarına
doğrudan maruz kalınması da
cilt kanserini kolaylaştıran etkenlerden biridir.
Bilhassa güneşin yoğun olduğu saatlerde vatandaşlara kesinlikle dışarı
çıkmamalarını tavsiye ediyorum" dedi.
Altıntaş, güneşten korunmak için kullanılan kozmetik ürünlere de işaret ederek,
"Bu tür kozmetik ürünler faydalı olabiliyor. Ancak kesinlikle şuurlu bir şekilde
kullanılması gerekmektedir. Aksi takdirde olumsuz sonuçlar doğurabilir" diye
konuştu.
Sağlık, Güzellik Rehberi Ana Sayfası